AH-1 Cobra: Trực thăng tấn công ra đời làm "giải pháp tạm thời" nhưng đã hoạt động 60 năm, vẫn chưa ngừng bay dù có drone

Người khai sinh ra thể loại "trực thăng tấn công" thực ra lại là một "giải pháp tạm thời"?

AH-1S "Cobra" đang được Lực lượng Phòng vệ Mặt đất Nhật Bản vận hành (Ảnh: Lực lượng Phòng vệ Mặt đất Nhật Bản)

AH-1 "Cobra", hiện đang được Lực lượng Phòng vệ Mặt đất Nhật Bản vận hành, đã thực hiện chuyến bay đầu tiên tại Mỹ vào ngày 7 tháng 9 năm 1965, cách đây khoảng 60 năm, với tư cách là trực thăng tấn công đúng nghĩa đầu tiên trên thế giới. Chiếc máy bay này thường xuyên xuất hiện không chỉ trong các video huấn luyện của Lực lượng Phòng vệ Mặt đất mà còn trong các bộ phim như "Shin Godzilla", anime và manga, khiến nó trở thành một loại máy bay quen thuộc. Tuy nhiên, có một lịch sử thú vị là ban đầu chiếc máy bay này ra đời chỉ với tư cách là một giải pháp tạm thời, một sự thay thế "chống cháy". Xem ảnh: Trông có vẻ không ổn... AH-56 "Cheyenne" với cánh quạt lạ ở đuôi Mẫu thử nghiệm được gọi là "Bell Model 209", và đã trải qua chuyến bay thử nghiệm kéo dài 12 phút do phi công thử nghiệm William Quinlan thực hiện. Chuyến bay đầu tiên này đã báo hiệu sự mở ra một kỷ nguyên mới trong lịch sử máy bay cánh quạt quay. Việc triển khai thực chiến cũng diễn ra nhanh chóng, với việc giao hàng cho Lục quân Hoa Kỳ bắt đầu vào tháng 6 năm 1967.

Lý do quân đội Mỹ tìm kiếm một trực thăng tấn công chuyên biệt cho nhiệm vụ yểm trợ mặt đất như vậy là do những khó khăn họ gặp phải trong Chiến tranh Việt Nam. Vào thời điểm đó, Lục quân và Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ thường xuyên sử dụng "chiến dịch đổ bộ bằng trực thăng" (heliborne operation) để phát huy khả năng cơ động cao ngay cả trong các khu vực rừng rậm.

Tuy nhiên, khi các trực thăng bay chậm trong điều kiện không biết rõ tình hình mặt đất, chúng thường xuyên bị bắn hạ bởi hỏa lực phòng không từ các đơn vị mặt đất của địch. Vì vậy, trước khi thực hiện các chiến dịch đổ bộ bằng trực thăng, quân đội đã cố gắng sử dụng máy bay tấn công cánh cố định để càn quét khu vực hạ cánh, nhưng đối phương xuất hiện bất ngờ và việc càn quét hiệu quả là rất khó khăn. Ngoài ra, cũng cần có các máy bay để hộ tống đội hình trực thăng đang bay, nhưng máy bay cánh cố định (máy bay thông thường) lại có sự chênh lệch tốc độ quá lớn so với trực thăng, khiến chúng không thể hoàn thành nhiệm vụ hộ tống một cách hiệu quả.

Từ tình thế tiến thoái lưỡng nan khi yểm trợ trên không không hoạt động hiệu quả, ban đầu đã xuất hiện các "trực thăng vũ trang" hay còn gọi là "gunship" – những trực thăng đa dụng được trang bị súng máy và rocket. Những chiếc máy bay này được thiết kế để bay cùng tốc độ với đội hình trực thăng vận tải, hộ tống chúng và gần như đồng thời thực hiện nhiệm vụ càn quét cũng như cảnh giới khu vực xung quanh khi hạ cánh.

Với loại máy bay này, chúng có thể phát hiện mục tiêu và tấn công từng đợt khi đang bay lượn ở những nơi được cho là đối phương không có đủ vũ khí phòng không. Tuy nhiên, vì ban đầu chúng không được thiết kế để mang vũ khí hạng nặng, nên đã phát sinh nhiều vấn đề khác nhau như giảm tốc độ và trang bị chống đạn không đầy đủ.