Bài học từ chiến tranh Nga-Ukraine cho "chiến tranh vũ trụ" tương lai

Shutterstock.com

Hầu hết các cuộc chiến tranh có sự tham gia của các cường quốc đều để lại những bài học chiến lược vô giá cho các thế hệ chiến lược gia sau này. Thế chiến thứ hai đã dạy chúng ta rằng sức mạnh không quân mang lại lợi thế mới và bom hạt nhân đóng vai trò quyết định. Chiến tranh Việt Nam đã dạy Hoa Kỳ một bài học cay đắng rằng ý chí của người dân quan trọng ngang với hỏa lực. Thật không may, chúng ta lại một lần nữa phải nghiền ngẫm bài học đó trong các cuộc chiến sau vụ tấn công 11/9.

Cuộc chiến Nga-Ukraine hiện tại cho chúng ta thấy một bài học vẫn chưa được thảo luận đầy đủ, dù nó mang tính quyết định trong chiến tranh thời đại số. Đó là bài học về khả năng tạo ra tác động lớn ở cấp độ chiến dịch và chiến lược bằng cách tận dụng công nghệ số lượng lớn, kết nối mạng cao và có sẵn trên thị trường. Ukraine không chỉ sử dụng máy bay không người lái (drone) chi phí thấp, hiệu quả cao để bảo vệ đất nước mà còn tấn công sâu vào lãnh thổ Nga theo những cách mà vài năm trước đây không thể tưởng tượng được (Nga cũng đang tấn công sâu vào Ukraine bằng drone).

Yếu tố thực sự làm tăng sức mạnh ở đây không chỉ là bản thân drone mà nằm ở "hiệu ứng mạng lưới". Khi drone, cảm biến và phần mềm hoạt động phối hợp, chúng tạo ra khả năng nhắm mục tiêu theo thời gian thực (một loạt các quy trình lựa chọn, ưu tiên và phản ứng phù hợp với mục tiêu), thu thập thông tin và thực hiện các cuộc tấn công chính xác quy mô lớn. Những công cụ này đang được quân đội Ukraine, dù còn non trẻ nhưng dũng cảm, sử dụng và phát huy sức mạnh vượt trội ngay cả trước kẻ thù dựa trên học thuyết chiến đấu truyền thống nhưng đáng gờm như quân đội Nga, vốn dựa vào việc tập trung lực lượng và chiến tranh tiêu hao. Điều này rõ ràng có những hàm ý quan trọng, và chúng ta phải xem xét lại cách áp dụng một số nguyên tắc chiến tranh chính. Nếu không, chúng ta có nguy cơ nhượng bộ một lĩnh vực quan trọng tiếp theo ngay cả trước khi cuộc chiến bắt đầu. Lĩnh vực đó chính là vũ trụ.

Ba trong số các nguyên tắc chiến tranh cổ điển cần được xem xét lại một cách căn bản khi áp dụng vào không gian, lĩnh vực chiến đấu mới nhất. Cuộc chiến Nga-Ukraine đang cung cấp những gợi ý cho việc này.