Trong Chiến tranh Okinawa, nhiều "trạm tiện nghi" (khu mua vui) đã được thiết lập tại Okinawa, và Miyakojima cũng có 17 địa điểm như vậy. Năm nay đánh dấu 17 năm kể từ khi bia tưởng niệm được dựng lên tại Miyakojima với lời nguyện "không bao giờ quên những người phụ nữ từng chịu đựng khổ đau". Chúng tôi đã tìm hiểu về ước nguyện ẩn chứa trong tấm bia này và mong muốn hòa bình được truyền từ quốc gia này sang thế hệ khác.
Ông Yonaha Hirotoshi (92 tuổi) chia sẻ: "Tôi không nghĩ sẽ có nhiều hoa đến thế." Mọi người lặng lẽ đặt hoa trước bia tưởng niệm ở Uenonobaru, thành phố Miyakojima. Mười hai dòng chữ khắc trên bia tượng trưng cho quê hương của những người phụ nữ bị cưỡng ép làm "phụ nữ mua vui" trong chiến tranh.
Một người tham gia đến từ Hàn Quốc phát biểu: "Chúng tôi ghi nhớ nỗi đau của từng người phụ nữ bị bạo lực tình dục bởi quân đội Nhật Bản, tưởng niệm các nạn nhân của bạo lực thời chiến trên toàn thế giới, và cầu nguyện cho một thế giới hòa bình không còn chiến tranh."
Bia tưởng niệm, nơi khắc ghi lời kêu gọi của những người phụ nữ không tiếng nói, chứa đựng ước nguyện hòa bình và ý chí truyền lại ký ức cho các thế hệ mai sau.
Tháng trước, một hội thảo mang tên "Kỷ niệm 17 năm thành lập bia tưởng niệm 'phụ nữ mua vui' Miyakojima" đã được tổ chức tại Miyakojima.
Giáo sư danh dự Yang Hyun-ah từ Đại học Quốc gia Seoul cho biết: "Lời chứng của những người sống sót đã vượt xa Hàn Quốc, giúp viết lại ký ức tập thể về chủ nghĩa thực dân và lịch sử Thế chiến II."
Có một lý do đặc biệt khiến buổi gặp mặt này, với sự tham gia của các nhà nghiên cứu về "phụ nữ mua vui" từ Hàn Quốc và những người khác, lại được tổ chức tại Miyakojima. Phó Giáo sư Hong Yun-shin từ Đại học Okinawa giải thích: "Trong Chiến tranh Okinawa, có 147 'trạm tiện nghi' trên đảo chính Okinawa. Khi điều tra, chúng tôi phát hiện ra 17 trong số đó, tức là 1/10, nằm ở Miyakojima."
Năm 1943, quân đội Nhật Bản dự đoán rằng quân đội Mỹ sẽ coi Miyakojima là "trọng điểm để chiếm quần đảo Tây Nam". Một sân bay quân sự đã được xây dựng trên đảo, và khoảng 30.000 binh sĩ được triển khai.
Để ngăn chặn hành vi cưỡng hiếp dân thường và với mục đích phòng chống bệnh truyền nhiễm qua đường tình dục, quân đội đã thiết lập các "trạm tiện nghi" tại những nơi có binh lính đồn trú. Ở Okinawa, những người phụ nữ từ khu đèn đỏ Tsuji và những người bị lừa rằng sẽ được "làm việc ở nhà máy với mức lương cao" từ bán đảo Triều Tiên và các khu vực khác đã bị bắt ép làm "phụ nữ mua vui".
Bà Lee Ok-seon (khi đó 78 tuổi), người bị những người đàn ông lạ mặt bắt cóc và đưa đến "trạm tiện nghi" khi đang trên đường làm việc, đã lên tiếng kêu gọi giải quyết vấn đề "phụ nữ mua vui" khi bà đến thăm Okinawa vào năm 2005.
Bà Lee Ok-seon nói: "Người Nhật đã bắt một đứa trẻ 15 tuổi mang sang Trung Quốc, bỏ đói, đánh đập cho đến chết, khiến răng rụng hết, tai không nghe được, chân bị rạch nát bằng dao và còn nói dối nữa. Bị đối xử như vậy thì làm sao cơn giận đối với người Nhật có thể nguôi ngoai được?"
Trong một thời gian dài sau chiến tranh, vấn đề "phụ nữ mua vui" hầu như không được nhắc đến công khai. Tuy nhiên, khi những người phụ nữ từng là "phụ nữ mua vui" bắt đầu lên tiếng và câu chuyện của họ được đăng trên báo chí, toàn xã hội đã phải đối mặt với vấn đề này.
Tại Miyakojima, từ năm 2006, các nhà nghiên cứu từ Nhật Bản và Hàn Quốc đã cùng nhau tiến hành các cuộc phỏng vấn, nỗ lực khơi dậy ký ức về vấn đề này.
Ông Yonaha Hirotoshi, người khi đó là học sinh lớp 5 trong Chiến tranh Okinawa, là một trong những "nhân chứng" đã tận mắt chứng kiến những người phụ nữ bị ép làm "phụ nữ mua vui".
Ông Yonaha Hirotoshi kể lại: "Những người phụ nữ đó thường nghỉ dưới bóng cây ở đây khi đi giặt đồ về từ Tsugaga, và họ gọi chúng tôi: 'Anh ơi, cho em xin ớt với'. Chúng tôi hái khoảng 5-6 quả ớt chín từ nhà dân bên cạnh đưa cho, và họ đã rất vui vẻ nhận lấy."
Ông Yonaha, người có "trạm tiện nghi" gần nhà, đã đặt một tảng đá tại nơi đó để ghi nhớ sự hiện diện của những người phụ nữ, không muốn quên đi họ.
Ông Yonaha Hirotoshi chia sẻ: "Tại 'trạm tiện nghi', vào những ngày cuối tuần lính thường được phép ra ngoài, tôi thấy binh lính xếp hàng dài. Tôi nghĩ rằng họ phải phục vụ rất nhiều binh sĩ. Chắc hẳn mỗi ngày họ đều sống trong sự sỉ nhục. Với tư cách là người đã trải qua cuộc chiến tranh bi thảm và là người biết về sự tồn tại của 'trạm tiện nghi', tôi cảm thấy trách nhiệm nặng nề phải kể lại nỗi kinh hoàng của chiến tranh cho các thế hệ sau, và tôi đã quyết tâm dựng lên 'bia tưởng niệm'."
Và vào ngày 7 tháng 9 năm 2008, "Bia Arirang" cùng với bia tưởng niệm "Gửi những người phụ nữ" (Women's Memorial) khắc những lời tưởng nhớ dành cho phụ nữ bằng 12 ngôn ngữ đã được dựng lên. Kể từ khi thành lập, các buổi gặp mặt đã được tổ chức hàng năm. Năm nay, kỷ niệm 80 năm sau chiến tranh, khoảng 50 người từ khắp nơi trên thế giới, bao gồm cư dân địa phương, sinh viên, và đại diện từ Thái Lan, Indonesia, Hàn Quốc, đã tham dự.
Phó Giáo sư Hong Yun-shin từ Đại học Okinawa nói: "Với tinh thần trân trọng cuộc gặp gỡ này, tôi muốn biến nơi đây thành một không gian học hỏi, nơi mọi người cùng đọc và truyền tải thông điệp đến cộng đồng."
Các bài văn bia bằng 12 ngôn ngữ, biểu tượng cho quê hương của những người phụ nữ bị cưỡng ép làm "phụ nữ mua vui" trong Chiến tranh Thái Bình Dương và Chiến tranh Việt Nam, đã được đọc lên, tưởng niệm các nạn nhân của bạo lực tình dục thời chiến và cam kết không bao giờ chiến tranh nữa.
Nơi bia tưởng niệm được dựng lên nằm gần một cơ sở cũ của Lục quân Đế quốc Nhật Bản, hiện nay là căn cứ của Lực lượng Phòng vệ Trên không Nhật Bản. Trên hòn đảo này, nơi vẫn còn tồn tại nhiều căng thẳng, bia tưởng niệm tiếp tục truyền tải ước nguyện hòa bình đến tương lai, không quên nỗi đau của những người phụ nữ.
Một sinh viên Đại học Okinawa chia sẻ: "Chúng tôi muốn nghiêm túc học hỏi về những suy nghĩ của các 'halmoni' (bà), về sự bi thảm của chiến tranh, và từ thế hệ trẻ của chúng tôi, lan tỏa sự thật về nỗi kinh hoàng của chiến tranh."
Ông Yonaha Hirotoshi (92 tuổi) nói: "Tôi chưa từng thấy nhiều hoa như vậy trước đây. Đây là bằng chứng cho thấy phong trào này đã lan rộng ra khắp thế giới."
Cư dân Miyakojima vẫn nhớ rằng những người phụ nữ bị ép làm "phụ nữ mua vui" đã hát bài dân ca Triều Tiên "Arirang" trong một sự kiện do quân đội tổ chức. Ký ức về bài hát đó và về những người phụ nữ vẫn còn sống mãi trong lòng nhiều cư dân, bao gồm cả ông Yonaha.
Để bạo lực tình dục thời chiến không bao giờ lặp lại, Miyakojima sẽ tiếp tục kêu gọi hòa bình đến toàn thế giới.