Tại Hà Nội, Việt Nam, có nhiều loại biển số xe khác nhau dành cho từng loại phương tiện, và màu sắc của biển số cho biết đó là loại xe gì.
Người ta thường nói: “Đã đến tận nơi rồi mà…”. Khi tôi kể với bạn bè rằng dù đi công tác, tôi vẫn thường không đi thăm các điểm du lịch ở thành phố (nước ngoài) mình đến, họ thường nói như vậy. Bản thân tôi vốn dĩ không mấy hứng thú với việc tham quan các danh lam thắng cảnh ở Nhật Bản, có lẽ do “tính cách của một người mê ô tô” chăng, đặc biệt là khi đến một nơi xa lạ lần đầu, nếu có thời gian, tôi cảm thấy hài lòng hơn rất nhiều khi chỉ đơn thuần ngắm nhìn những chiếc xe đang chạy trên đường phố. Hình ảnh: Biển số xe Việt Nam có nét gì đó giống châu Âu? Với tôi, tôi cũng rất thích khám phá các loại biển số xe ở những quốc gia mình ghé thăm. Tôi đã đến Việt Nam sau 7 năm, nên tôi đã tìm hiểu đủ thứ về biển số xe ở đây như một cách “ôn lại bài”.
Đầu tiên, biển số xe tư nhân thông thường ở Việt Nam tương đương với biển số xe cá nhân phổ biến ở Nhật Bản (nền trắng chữ và số xanh lá) là nền trắng chữ đen. Ở Nhật Bản, các phương tiện vận tải hành khách và hàng hóa như taxi, xe buýt, xe tải có nền xanh lá chữ trắng, thì ở Việt Nam chúng có nền vàng chữ đen. Ngoài ra, tôi còn thấy biển số nền xanh dương chữ trắng là xe của các cơ quan chính phủ (trừ quân đội), và nền đỏ chữ trắng là xe của quân đội.
Về ý nghĩa của các chữ cái và số trên biển số, ví dụ với biển số “29G123.4”, hai chữ số đầu tiên cho biết khu vực đăng ký, và thành phố Hà Nội, nơi tôi đến lần này, được cấp các mã số “29, 30, 31, 32, 33, 40”. Chữ cái tiếp theo sau hai chữ số đầu tiên cho biết quận/huyện trong thành phố Hà Nội. Phần “123.4” trông giống như có dấu thập phân, nhưng khi tìm hiểu, tôi được biết ở Việt Nam người ta dùng dấu chấm thay cho dấu phẩy. Cũng do số lượng biển số được cấp tăng lên, lẽ ra chỉ cần 4 chữ số là đủ, nhưng họ đã thêm dấu chấm để tăng thêm các số.
Trước đây, việc đăng ký xe chỉ có thể thực hiện tại nơi đăng ký hộ khẩu, nhưng vào năm 2023, quy định đã thay đổi cho phép đăng ký tại nơi cư trú. Ngoài ra, giới truyền thông cũng đặc biệt nhấn mạnh về mức thuế và lệ phí cao liên quan đến việc đăng ký xe khi mua xe mới. Trong năm 2024, các biện pháp nhằm thúc đẩy mua xe mới cũng đã được áp dụng, chẳng hạn như giảm một nửa phí đăng ký ô tô sản xuất tại Việt Nam.
Ngoài ra, theo những gì tôi thấy ở Hà Nội, hầu hết các xe BEV (xe điện chạy pin) loại chở khách thông thường chạy trên đường phố cũng được sử dụng làm phương tiện kinh doanh như taxi hoặc xe công nghệ (và hầu hết là xe VinFast của nhà sản xuất Việt Nam), nên không có biển số “chuyên dụng cho BEV” như thường thấy ở các quốc gia khác.
Khi quan sát cố định một điểm, không chỉ đơn thuần là xem loại xe nào đang chạy, mà nếu nắm rõ các loại biển số xe, ta có thể phân tích sâu hơn, ví dụ như “xe này thường thấy trên phố nhưng lại được dùng nhiều làm xe công nghệ”.