Gần cửa khẩu biên giới Thái Lan và Campuchia bị phong tỏa. Một sĩ quan cảnh sát Thái Lan đang nói chuyện với người dân (Royal Thai Army/AP/Aflo)

Trong bối cảnh căng thẳng kéo dài giữa Campuchia và Thái Lan về tranh chấp lãnh thổ biên giới, Quân đội Hoàng gia Thái Lan đã thực hiện "phong tỏa vô thời hạn" tất cả các cửa khẩu biên giới với Campuchia vào ngày 23 tháng 6 năm 2025. Liên quan đến sự việc này, tại Thái Lan đã rò rỉ một đoạn ghi âm Thủ tướng Paetongtarn chỉ trích quân đội Thái và có vẻ xoa dịu phía Campuchia, dẫn đến việc bà bị đình chỉ chức vụ. Bản đồ "Hành lang Kinh tế phía Nam" – Đại động mạch của Đông Nam Á Các tuyến đường hậu cần giữa hai nước đột ngột bị cắt đứt và rơi vào tình trạng tê liệt. Điều này không chỉ làm gián đoạn các tuyến giao thông và vận tải ở Đông Nam Á mà còn có thể gây ra những tác động lớn đến các doanh nghiệp và nền kinh tế Nhật Bản.

Đại động mạch Đông Nam Á bị cắt đứt

Từ Bangkok, thủ đô Thái Lan, đến tỉnh Sisophon phía bắc Campuchia được kết nối bằng đường bộ dài khoảng 500 km, nơi các phương tiện vận tải bằng xe tải di chuyển thường xuyên. Tuyến đường giao thông và hậu cần dài khoảng 1000 km này, bao gồm cả tuyến từ Việt Nam qua Campuchia, Thái Lan và đến Myanmar, được gọi là "Hành lang Kinh tế phía Nam" và là một đại động mạch hỗ trợ các hoạt động kinh tế của Đông Nam Á.

Hành lang này, chạy ngang qua phía nam bán đảo Đông Dương, đã thúc đẩy thương mại và đầu tư trong khu vực, đồng thời khuyến khích sự tập trung của ngành sản xuất. Nhiều doanh nghiệp toàn cầu, bao gồm các công ty Nhật Bản, đã vận chuyển hiệu quả các bộ phận và nguyên vật liệu thông qua tuyến đường bộ này để tối ưu hóa toàn bộ chuỗi cung ứng của họ.

Tuy nhiên, do việc phong tỏa, hoạt động hậu cần đã chuyển sang vận tải đường biển qua Việt Nam, trở thành một tuyến đường dài hơn 1500 km, gấp khoảng 3 lần so với trước đây. Kèm theo đó, đã có báo cáo về các trường hợp chi phí vận chuyển tăng gấp 3 lần và thời gian giao hàng cũng bị kéo dài đáng kể.

Tác động này đã gây ra một cú sốc nghiêm trọng cho toàn bộ chuỗi cung ứng của cả Thái Lan và Campuchia. Về phía Campuchia, các nhà bán lẻ thực phẩm, dược phẩm và các mặt hàng khác từ Thái Lan đã phải từ bỏ việc nhập hàng và đang gấp rút tìm kiếm các nguồn cung cấp thay thế. Trong ngành sản xuất ở Thái Lan, việc chậm trễ cung cấp linh kiện đã khiến họ không thể đảm bảo thời hạn giao hàng, làm tăng nguy cơ ngừng hoạt động và bồi thường do vi phạm hợp đồng.

Ngành bị ảnh hưởng nặng nề nhất là ô tô và may mặc. Các ngành này đã phụ thuộc vào vận tải đường bộ để vận chuyển nguyên liệu may mặc và phụ tùng ô tô từ Thái Lan sang Campuchia.

Cửa khẩu biên giới thuộc tỉnh Sa Kaeo, Thái Lan, nằm gần như ở trung tâm của Hành lang Kinh tế phía Nam, là một điểm nút quan trọng trong logistics, đặc biệt đối với các sản phẩm liên quan đến ô tô. Vào năm 2024, Thái Lan đã nhập khẩu các sản phẩm ô tô trị giá 3,2 tỷ Baht (khoảng 14 tỷ Yên) từ Campuchia, chiếm hơn 80% tổng giá trị xuất khẩu các sản phẩm này của Campuchia sang Thái Lan. Với việc phong tỏa biên giới lần này, cửa khẩu này thực tế đã bị tê liệt, và mức độ ảnh hưởng là vô cùng lớn.