Du khách chen chúc trong các thành phố lịch sử, bãi biển chật kín khăn tắm và dù che, du khách say xỉn gây rối và bị bắt giữ. Đó là những cảnh tượng quen thuộc ở các thành phố châu Âu đang chịu ảnh hưởng của nạn du lịch quá tải. Trong những năm gần đây, cư dân ở Barcelona và Venice đã tổ chức các cuộc biểu tình phản đối những tác động tiêu cực của lượng lớn khách du lịch đổ về.
Điều tương tự đang bắt đầu xảy ra ở châu Á. Ông Gary Bowerman, một nhà phân tích xu hướng du lịch và tiêu dùng có trụ sở tại Kuala Lumpur, thủ đô Malaysia, cho biết: "Đảo Bali (miền trung-nam Indonesia) chắc chắn là một ví dụ. Kyoto của Nhật Bản cũng vậy. Ngoài ra, đảo Phuket (miền nam Thái Lan) cũng có thể được kể đến."
Cô Shannon Clarke, một du khách người Mỹ, gần đây đã cùng hai chị gái đến thăm Nhật Bản. Cô nhớ lại: "Kyoto đông đúc đến mức đáng kinh ngạc. Đó là địa điểm mà tôi không thích nhất trong chuyến đi này."
Vào ngày cô đến thăm Fushimi Inari-taisha, một điểm tham quan nổi tiếng trong thành phố, cô đã dậy lúc 5 giờ sáng để tránh đám đông. "Tôi chỉ thấy một vài người trên đường lên, nhưng trên đường xuống, du khách đổ xô về."
Sau đó ở Kyoto, thời gian trôi qua khi cô phải chen lấn qua đám đông trên vỉa hè và ở các khu chợ.
Cô nói rằng: "Tất cả các địa điểm linh thiêng và di tích lịch sử đều bị du khách nước ngoài mặc kimono và zōri (dép truyền thống) chiếm đóng để chụp ảnh Instagram."
Theo ông Bowerman, có một số yếu tố góp phần vào vấn đề này. Ngoài nhu cầu du lịch trả thù sau đại dịch, đó là sự gia tăng liên tục các điểm đến ở châu Á có thể bay đến với giá rẻ, sự mở rộng của tầng lớp trung lưu có nhu cầu du lịch ở nhiều quốc gia, bao gồm Ấn Độ (quốc gia đông dân nhất thế giới) và Trung Quốc (đứng thứ hai), cũng như các chiến dịch quảng bá du lịch hấp dẫn từ các cơ quan du lịch quốc gia.
Đồng thời, số lượng du khách nội địa cũng đang tăng lên ở nhiều nơi.
Ông Bowerman nhận định: "Giống như thần đèn được giải thoát khỏi cây đèn. Không thể quay trở lại như cũ được nữa."
Theo Hiệp hội Du lịch Châu Á - Thái Bình Dương (PATA), ngành du lịch châu Á đã phục hồi ấn tượng sau thời gian đình trệ vì dịch bệnh. Trong báo cáo tạm thời nửa đầu năm nay, Đông Bắc Á, bao gồm Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc, đứng đầu với mức tăng trưởng 20%. Ngay cả những điểm đến từng nằm ngoài lộ trình du lịch như Mông Cổ cũng đang đón ngày càng nhiều du khách.
Nhìn sang Đông Nam Á, nơi mùa du lịch sắp đến, sự tăng trưởng nhanh chóng của Việt Nam đặc biệt nổi bật. Theo Tổ chức Du lịch Thế giới Liên Hợp Quốc (UNWTO), lượng khách du lịch quốc tế đến Việt Nam đã tăng 21% trong nửa đầu năm nay.
Trong số các Di sản Thế giới được UNESCO (Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc) công nhận tại Việt Nam, hai địa điểm đang trở nên quá tải. Tại Vịnh Hạ Long, một danh lam thắng cảnh ở phía đông bắc, các chuyến du thuyền đang rất hút khách, trong khi tại Phố cổ Hội An ở miền Trung, những con hẻm hẹp đang tràn ngập du khách.
Ông Bowerman nhận định: "Khi một địa điểm được UNESCO công nhận, ai cũng muốn đến đó. Ở Việt Nam, ngoài du lịch quốc tế, du lịch nội địa cũng rất phát triển. Dân số nước này hơn 100 triệu người. Nhiều du khách tập trung vào các điểm du lịch."
Trong khi đó, theo thống kê của chính phủ Thái Lan, lượng khách du lịch quốc tế đến nước này đã giảm khoảng 6% trong năm qua. Tuy nhiên, các điểm du lịch nổi tiếng trong nước dường như không có dấu hiệu giảm bớt sự đông đúc.
Chính quyền Phuket gần đây đã công bố kế hoạch giải quyết một số vấn đề mà hòn đảo đang đối mặt, bao gồm tắc nghẽn giao thông và thiếu nước. Các vấn đề khác trên đảo bao gồm xử lý rác thải và sử dụng cần sa. Kể từ khi cần sa được hợp pháp hóa ở Thái Lan vào năm 2022, các cửa hàng và quán cà phê bán cần sa đã liên tục xuất hiện, đặc biệt là ở các khu du lịch.
Nhiều du khách đến Phuket thường đi thăm các đảo lân cận trong ngày. Vịnh Maya trên quần đảo Phi Phi nổi tiếng nhờ là bối cảnh của bộ phim "The Beach" do diễn viên người Mỹ Leonardo DiCaprio thủ vai chính. Biển xanh và bãi biển hình lưỡi liềm vẫn thu hút người hâm mộ của bộ phim này.
Cô Gabi Jimenez, một người Mỹ đã đến Thái Lan năm nay, đã tham gia một chuyến du thuyền quanh quần đảo Phi Phi.
Cô kể: "Tôi nghĩ có hơn 100 chiếc thuyền cùng thực hiện chuyến tham quan tương tự. Chúng tôi dự kiến dừng ở Vịnh Maya trong 10 phút, nhưng chỉ để đi bộ đến bờ biển và quay lại giữa đám đông đã mất hơn một giờ."
Bà Nikki Scott, biên tập viên của các tạp chí du lịch dành cho du khách ba lô ở Đông Nam Á, đã liệt kê ba tác hại chính của nạn du lịch quá tải: (1) môi trường bị phá hủy do các công trình xây dựng, (2) quá nhiều du khách gây ảnh hưởng xấu đến thiên nhiên và tài nguyên, và (3) văn hóa địa phương bị mai một do cố gắng đáp ứng nhu cầu du lịch.
Bà Scott nói: "Thật không may, có rất nhiều nơi ở châu Á đang chịu ảnh hưởng của nạn du lịch quá tải ở nhiều khía cạnh khác nhau."
"Các địa điểm chịu rủi ro lớn nhất (ở Đông Nam Á) là các hòn đảo và bãi biển."
Giống như ông Bowerman, bà Scott cũng nêu Bali là ví dụ nổi bật nhất.
Bà cho biết: "Từ ô nhiễm nhựa, thiếu nước đến tắc nghẽn giao thông nghiêm trọng, Bali đang chịu những tác động nặng nề nhất từ nạn du lịch quá tải."
"Gần đây, Bali đã trải qua trận lũ lụt tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ. Nhiều người cho rằng các vấn đề môi trường do du lịch quá tải gây ra là một phần nguyên nhân. Việc phá bỏ ruộng lúa và bê tông hóa để xây dựng các khách sạn, biệt thự cho thuê mới đã gây cản trở lớn đến hệ thống thoát nước, làm trầm trọng thêm tình hình lũ lụt."
Đông Nam Á đã phải đối mặt với các vấn đề môi trường liên quan đến du lịch từ rất lâu trước cơn bùng nổ du lịch sau đại dịch.
Một hòn đảo khác bị ảnh hưởng tiêu cực do sự nổi tiếng là Đảo Boracay ở miền trung Philippines. Năm 2018, chính quyền đã cấm du khách trong 6 tháng.
Mục đích là cải cách ngành du lịch và cho phép các địa điểm nổi tiếng như Bãi biển Puka, nơi du khách tập trung, có thời gian phục hồi. Hòn đảo này cũng đã bị đóng cửa trong hai năm trong thời kỳ đại dịch.
Chính phủ Philippines cũng đã đặt giới hạn về số lượng du khách đến Boracay, tăng cường các biện pháp bảo vệ du lịch và hợp pháp hóa các cơ sở lưu trú không có giấy phép. Cửa hàng lặn "New Wave Divers" trên đảo cho biết năm nay các biện pháp của chính phủ đang phát huy hiệu quả. Với việc giảm lượng khách du lịch, biển trở nên sạch hơn rất nhiều, và việc lặn biển, lặn ống thở và bơi lội đã trở nên thú vị hơn.
Thái Lan cũng đã thử nghiệm các biện pháp tương tự ở Vịnh Maya từ vài năm trước. Để phục hồi hệ sinh thái dưới biển và ven bờ, các nhà chức trách công viên quốc gia đã cấm du khách trong 4 năm và hiện vẫn đóng cửa trong hai tháng mỗi năm (thường là tháng 8 và tháng 9).
Tuy nhiên, việc duy trì giới hạn số lượng vẫn khó khăn, và vẫn có những du khách phớt lờ các quy tắc đã được niêm yết.