"Thảm họa của thế kỷ"! Ô tô bị gọi là "đồi bại", "mặt nhăn như ăn chanh" – Vụ việc "sai lầm chết người" của một hãng xe lớn

Thảm họa của thế kỷ mang tên người con trai đoản mệnh của nhà sáng lập

Edsel Citation 4 cửa hardtop, mẫu xe cao cấp nhất của Edsel, được phát triển dựa trên nền tảng của dòng xe Mercury thuộc bộ phận cao cấp (Ảnh: Ford).

Sau khi tiến hành nghiên cứu thị trường kỹ lưỡng và đổ vào hàng núi tiền để phát triển sản phẩm mới, đôi khi, khi ra mắt, sản phẩm lại không bán được chút nào và trở thành một thất bại thương mại lớn. Điều này có thể xảy ra với nhiều loại sản phẩm. Đặc biệt đối với ô tô, một mặt hàng có giá trị cao, chỉ cần một thất bại lớn thôi cũng có thể khiến một hãng sản xuất lớn rơi vào khủng hoảng tài chính và dẫn đến những hậu quả không thể cứu vãn.

Xem ảnh: Đây là danh mục các mẫu xe "kỳ cục"

Trong ngành công nghiệp ô tô, một ví dụ thất bại điển hình trong marketing vẫn được nhắc đến ngày nay là những chiếc xe thuộc bộ phận Edsel của Ford, ra đời năm 1957 và biến mất chỉ sau 3 năm.

Thường bị hiểu lầm, Edsel không phải là tên mẫu xe mà là tên một thương hiệu. Dòng xe Edsel, với thiết kế chung mang đặc trưng gia đình, bao gồm bốn mẫu sedan từ cao cấp đến thấp hơn là "Citation", "Corsair", "Pacer", "Ranger" và ba mẫu station wagon là "Bermuda", "Villager", "Roundup".

Nhân tiện, Edsel, cái tên được dùng cho thương hiệu, bắt nguồn từ Edsel Ford, con trai của Henry Ford, người sáng lập Ford. Edsel Ford đã phục hồi bộ phận Lincoln, thành lập bộ phận Mercury, và trong Thế chiến thứ hai, ông đã chuyển đổi các nhà máy của Ford sang sản xuất quân sự, nỗ lực sản xuất hàng loạt máy bay ném bom B-24. Ông qua đời sớm ở tuổi 49, sau khi có nhiều đóng góp.

Nỗ lực hồi sinh và biệt danh "Oldsmobile mặt nhăn như ăn chanh"

Edsel Ford, con trai của nhà sáng lập Ford, Henry Ford. Ông qua đời vì ung thư dạ dày vào năm 1943, do căng thẳng từ mâu thuẫn với cha mình, người không muốn từ bỏ quyền điều hành (Ảnh: Phạm vi công cộng).

Kể từ khi ngừng sản xuất mẫu Ford Model T vào năm 1927, Ford đã bị GM (General Motors) chiếm mất vị trí dẫn đầu ngành và mãi mãi an phận ở vị trí thứ hai. Sau chiến tranh, khi Henry Ford II, cháu trai của Henry, nắm quyền điều hành, ông đã mời Ernest R. Breech từ GM về, đồng thời tuyển dụng một nhóm các nhà lãnh đạo trẻ ưu tú được gọi là "thần đồng", bao gồm Robert McNamara, người từng làm việc tại Cục Thống kê Quân đội, để thực hiện cải cách nội bộ. Ford bắt đầu cuộc cạnh tranh để bắt kịp GM.

Trong quá trình đó, khi Ford nhận ra bí mật giúp GM tạo ra lợi nhuận bằng cách sản xuất nhiều chủng loại sản phẩm với số lượng nhỏ, Ford đã noi gương GM với 5 bộ phận từ Cadillac đến Chevrolet. Ford thành lập thương hiệu Edsel mới để lấp đầy khoảng trống giữa bộ phận trung cấp Mercury và bộ phận phổ thông Ford. Tại đây, hãng đã lên kế hoạch bán các mẫu xe "chị em" sử dụng nền tảng và động cơ của xe Mercury và Ford.

Để ra mắt thương hiệu mới, dưới sự chỉ đạo của McNamara, người đề cao chủ nghĩa số liệu, Ford đã dựa trên nghiên cứu thị trường kỹ lưỡng để phản ánh yêu cầu của khách hàng vào sản phẩm. Sau đó, hãng đã chi rất nhiều tiền để triển khai một chiến dịch quảng bá "nhá hàng" kéo dài một năm. Phong cách thiết kế của Edsel được giữ bí mật cho đến ngày công bố. Xe trưng bày được đóng gói cẩn thận khi vận chuyển đến các đại lý, thậm chí còn thuê cả bảo vệ để đảm bảo không ai nhìn thấy trong quá trình vận chuyển.

Và rồi, vào ngày 4 tháng 9 năm 1957, ngày ra mắt đã đến, và bức màn bí mật về Edsel cuối cùng cũng được vén lên. Công chúng Mỹ, với kỳ vọng tràn trề vào Edsel, đã đổ xô đến các đại lý để tận mắt chiêm ngưỡng. Có thông tin cho rằng chỉ riêng trong ngày ra mắt, đã có 10.000 lượt khách tham quan.

Tuy nhiên, những người đến với đầy kỳ vọng đã tỏ ra thất vọng khi lần đầu tiên nhìn thấy Edsel. Nhà thiết kế Roy Brown đã tạo cho Edsel một "gương mặt gia đình" độc đáo để thương hiệu có thể được nhận diện từ xa, giống như xe châu Âu, nhưng chính phong cách quá đổi mới này đã trở thành điểm yếu.