F-100 Super Sabre: Chiến đấu cơ siêu thanh sản xuất hàng loạt đầu tiên thế giới

F-100 Super Sabre bắn loạt rocket đất đối không 2.75 inch vào vị trí địch trong Chiến tranh Việt Nam.

Sự ra đời của F-100 Super Sabre

Những chiến đấu cơ phản lực thế hệ thứ nhất, được thúc đẩy phát triển từ cuối Thế chiến thứ hai, đã đạt đến đỉnh cao hoàn thiện qua kinh nghiệm thực chiến trong Chiến tranh Triều Tiên. Nghiên cứu tiếp tục được đẩy mạnh, và vào cuối những năm 1950, những chiếc máy bay có khả năng bay siêu thanh, vượt trội so với các chiến đấu cơ phản lực thế hệ thứ nhất bay cận âm, đã xuất hiện. Chúng được gọi là chiến đấu cơ phản lực thế hệ thứ hai, mở ra kỷ nguyên siêu thanh. Tiếp nối loạt bài trước, loạt bài này sẽ khái quát về các chiến đấu cơ phản lực siêu thanh đời đầu (chiến đấu cơ phản lực thế hệ thứ hai).

Không quân Hoa Kỳ, vốn hài lòng với sự xuất sắc của chiến đấu cơ phản lực cận âm F-86 Sabre, đã tìm kiếm một loại máy bay siêu thanh dựa trên nền tảng của nó. Tuy nhiên, việc phát triển từ F-86 có những giới hạn nhất định, vì vậy North American đã trình làng thiết kế NA-180 mới. Năm 1951, thiết kế này được chấp nhận và trở thành F-100, chiến đấu cơ sản xuất hàng loạt thực tế đầu tiên trên thế giới có thể đạt tốc độ siêu thanh trong chuyến bay ngang.

Không quân Hoa Kỳ đã gọi các máy bay chiến đấu mang số hiệu 100 trở lên là Century Series, trong đó F-100 là chiếc đầu tiên, bắt đầu bằng tiền tố "F". F-100 được đặt biệt danh là Super Sabre, mang ý nghĩa là một máy bay vượt trội hơn cả chiếc Sabre huyền thoại.

Nó còn được gọi bằng biệt danh "Hun" từ cách đọc của "100" (Hundred), và đôi khi người ta nói rằng biệt danh này cũng ám chỉ đến bộ tộc Hun dũng mãnh, do Vua Attila lãnh đạo (trong tiếng Anh là Huns).

Vấn đề và cải tiến trong vận hành ban đầu

Việc triển khai F-100 trong các đơn vị thực chiến bắt đầu vào cuối năm 1953, nhưng nhiều vấn đề khác nhau đã phát sinh trong quá trình vận hành.

Trong quá trình hạ cánh, máy bay đột nhiên ngóc đầu lên, giữ mũi ở góc hơn 45 độ, rồi bay không kiểm soát như bò trên đường băng, đồng thời lắc lư mũi sang hai bên, cuối cùng đâm vào đường băng và bốc cháy. Hiện tượng bay bất thường này được gọi là "Sabre Dance" và bị e sợ. Ngoài ra, nhiều tai nạn đã xảy ra như máy bay đột ngột mất ổn định do hiện tượng khớp quán tính (inertia coupling) tùy thuộc vào tư thế bay, và tan rã trên không khi phi công cố gắng kiểm soát.

Ở Okinawa thời chính quyền Ryukyu, F-100 cũng từng gặp tai nạn rơi xuống trường tiểu học, gây ra một thảm kịch lớn. Tuy nhiên, Không quân Hoa Kỳ vẫn đánh giá cao F-100 vì đây là loại máy bay có hiệu suất cao vào thời điểm đó, nên đã đầu tư số tiền khổng lồ để thực hiện nhiều lần điều chỉnh và sửa đổi. Cuối cùng, máy bay đã có thể đáp ứng được yêu cầu thực tế.

F-100 trong Chiến tranh Việt Nam

Sau đó, khi Chiến tranh Việt Nam bùng nổ, F-100 cũng được đưa vào sử dụng. Ban đầu, nó được kỳ vọng sẽ hoạt động như một chiến đấu cơ chiếm ưu thế trên không nhưng không đạt hiệu quả. Khi trở nên lỗi thời hơn một chút, nó bị loại khỏi các cuộc tấn công xâm nhập vào không phận Bắc Việt Nam (các chiến dịch ném bom miền Bắc) và được sử dụng để hỗ trợ không kích gần (các chiến dịch ném bom miền Nam) trong lãnh thổ Nam Việt Nam.

Mặc dù F-100 đã thể hiện vai trò nhất định trong Chiến tranh Việt Nam, nhưng dù đã được sửa đổi, nó vẫn gây ra tai nạn, và không ít máy bay đã bị mất vì lý do đó.

Tổng số F-100 được sản xuất là 2294 chiếc. Nó được Không quân Hoa Kỳ cho về hưu vào năm 1979.