Hợp tác an ninh châu Á, lo ngại còn đó: Bóng ma thuế Trump, ảnh hưởng Trung Quốc

\n\nBộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Nakatani Gen, đang thăm Singapore, ngày 31/5 đã có cuộc hội đàm song phương với Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Hagseth, đồng thời tham gia các cuộc thảo luận trong khuôn khổ Nhật Bản - Hoa Kỳ - Úc và Nhật Bản - Hoa Kỳ - Úc - Philippines.\n\nTrong bối cảnh châu Á cũng đang rung chuyển do chính sách thuế quan cao của Tổng thống Trump, các bên đã tái khẳng định tăng cường hợp tác an ninh. Tuy nhiên, Trung Quốc đang tận dụng kẽ hở để mở rộng ảnh hưởng, và khó có thể dự đoán liệu sự phối hợp giữa các quốc gia cùng chí hướng có đạt được hiệu quả hay không.\n\n## Thúc đẩy hợp tác trong bối cảnh bất ổn\n\n“Chúng tôi đã gửi đi một thông điệp tích cực đến khu vực nhằm hiện thực hóa một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở,” ông Nakatani phát biểu tại cuộc họp báo sau hội đàm 4 bên với Hoa Kỳ, Úc và Philippines, nhấn mạnh thành quả.\n\nChính quyền Trump với khẩu hiệu “Nước Mỹ trên hết” thể hiện rõ thái độ xem nhẹ đồng minh, chiến lược đối với Trung Quốc cũng tỏ ra bất ổn. Họ đang yêu cầu các đồng minh và quốc gia thân thiện ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tăng chi tiêu quốc phòng, và có quan điểm cho rằng sự can dự trực tiếp của Mỹ sẽ suy yếu.\n\nÝ thức được điều đó, ông Hagseth thường xuyên nhấn mạnh lập trường coi trọng Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Khi đến thăm Nhật Bản vào tháng 3, ông đã phát biểu trong cuộc họp báo chung với ông Nakatani rằng “Nước Mỹ trên hết không có nghĩa là Mỹ đơn độc”, thể hiện ý định cùng Nhật Bản đối phó với các hành vi cưỡng ép của Trung Quốc.\n\nTrong loạt cuộc gặp ngày 31/5 nhân dịp Hội nghị An ninh châu Á, ông Nakatani đã chia sẻ với các quốc gia về chính sách thúc đẩy hợp tác quốc phòng nhằm ứng phó với diễn biến của Trung Quốc. Một nguồn tin đi cùng bày tỏ sự nhẹ nhõm: “Chúng tôi đã tái xác nhận được cam kết của Hoa Kỳ.”\n\n## Rủi ro bất ổn và ảnh hưởng của Trung Quốc\n\nTuy nhiên, tình hình khu vực tiềm ẩn rủi ro bất ổn liên quan đến các biện pháp thuế quan của Mỹ. Điều này là do một số quốc gia Đông Nam Á đang gia tăng sự hoài nghi đối với Mỹ, và Trung Quốc đang cố gắng lôi kéo họ để xây dựng một khuôn khổ “không có Mỹ”.\n\nChủ tịch Tập Cận Bình đã thăm Việt Nam, Malaysia và Campuchia vào tháng 4. Thủ tướng Lý Cường thăm Indonesia và Malaysia vào tháng 5. Tuyên bố chủ tịch Hội nghị cấp cao Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) được tổ chức cùng thời điểm đã bày tỏ “quan ngại sâu sắc” đối với thuế quan của Trump và thể hiện thái độ tăng cường quan hệ kinh tế với Trung Quốc và các quốc gia vùng Vịnh Ba Tư.\n\nChính phủ Nhật Bản đang nỗ lực kêu gọi làm sâu sắc hợp tác an ninh và giữ chân các đối tác. Ông Nakatani đã thăm Indonesia, Philippines, Ấn Độ... kể từ đầu năm nay. Thủ tướng Ishiba Shigeru cũng đã thăm Việt Nam và Philippines vào tháng 4.\n\nTrong bài phát biểu tại Hội nghị An ninh châu Á, ông Nakatani đã đề xuất một sáng kiến hợp tác giữa các quốc gia có chung giá trị để tích hợp các nỗ lực riêng lẻ ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Ông đặt tên sáng kiến này là “OCEAN” dựa trên chữ cái đầu của các từ khóa. Một nguồn tin đi cùng nhận xét: “Nếu Mỹ không tạo ra lực ly tâm thì sự phối hợp sẽ diễn ra tốt đẹp.”