Ảnh: NNA

Xuất khẩu máy chủ của Đài Loan sang Mỹ đang tăng trưởng nhanh chóng. Từ năm 2022 đến 2024, giá trị xuất khẩu sang Mỹ đã tăng 4,6 lần, đạt khoảng 15,9 tỷ USD (khoảng 2.343,9 tỷ JPY). Điều này là do nhu cầu ngày càng tăng đối với các trung tâm dữ liệu (DC) - bộ não của trí tuệ nhân tạo (AI). Dự đoán chính sách thuế quan của chính phủ Mỹ, các công ty EMS (dịch vụ sản xuất điện tử theo hợp đồng) của Đài Loan đang đẩy nhanh việc mở rộng sản xuất lắp ráp tại Mỹ và Mexico, đồng thời phân tán các cơ sở sản xuất linh kiện chính sang Đông Nam Á và các khu vực khác, đặt ra thách thức về tối ưu hóa chi phí.

Theo Cục Hải quan thuộc Bộ Tài chính Đài Loan, giá trị xuất khẩu máy chủ của Đài Loan sang Mỹ đã tăng vọt 4,6 lần từ khoảng 3,47 tỷ USD vào năm 2022 lên khoảng 15,9 tỷ USD vào năm 2024. Tỷ lệ này trong tổng giá trị xuất khẩu sang Mỹ đã tăng gấp ba lần, từ 4,6% lên 14,3%, khẳng định vai trò là động lực chính của xuất khẩu Đài Loan trong vài năm qua.

Kể từ năm 2025, xu hướng này càng trở nên rõ nét hơn. Tỷ lệ máy chủ trong tổng kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ dao động quanh mức 10% trong tháng 1-4, nhưng đã tăng mạnh lên 29,9% vào tháng 5. Việc Mỹ công bố thuế quan đối ứng với các quốc gia và khu vực, bao gồm cả Đài Loan vào tháng 4, được cho là đã thúc đẩy các hoạt động mua sắm máy chủ sớm hơn cho các trung tâm dữ liệu đang được xây dựng ồ ạt tại Mỹ. Do Mỹ đã kéo dài thời hạn tạm dừng áp dụng thuế quan đối ứng đến ngày 1 tháng 8, việc mua sắm sớm này đã tiếp tục cho đến tháng 7.

Theo Cmoney, tính đến tháng 5, Mỹ chiếm hơn 45% thị phần trung tâm dữ liệu toàn cầu, đứng đầu thế giới.

Đài Loan xếp thứ hai về thị phần nhập khẩu máy chủ tại Mỹ

Theo thống kê năm 2024 của Bộ Kinh tế Đài Loan, Đài Loan đã duy trì vị trí thứ hai về nguồn nhập khẩu máy chủ của Mỹ kể từ năm 2019, sau Mexico. Từ tháng 1 đến tháng 8 năm 2024, thị phần nhập khẩu theo quốc gia/khu vực là: Mexico 64,7%, Đài Loan 28,3%, Hà Lan 1,1% và Trung Quốc 1,0%. Phần lớn xuất khẩu từ Mexico cũng được cho là máy chủ của các công ty EMS, bao gồm Hon Hai Precision Industry (Foxconn). Mặc dù thời điểm đó chưa phải là trước khi ông Trump nhậm chức tổng thống nhiệm kỳ hai, người coi chính sách thuế quan là trọng tâm của chính quyền, nhưng có thể thấy rõ các nhà sản xuất Đài Loan đang đáp ứng nhu cầu của các công ty công nghệ Mỹ nhằm giảm sự phụ thuộc vào các cơ sở sản xuất tại Trung Quốc.

Các công ty EMS sản xuất module tại Đông Nam Á

Trong cuộc phỏng vấn với NNA, nhà phân tích Vương Thụy Uyển từ TrendForce, một công ty nghiên cứu thị trường Đài Loan, giải thích rằng các công ty EMS của Đài Loan, vốn cũng tham gia vào ODM (sản xuất theo hợp đồng mà bên nhận thầu có quyền quyết định thiết kế và thông số kỹ thuật), đang gặp khó khăn trong việc duy trì khả năng cạnh tranh về giá do chính sách thuế quan của Mỹ. Việc thuế quan thay đổi tùy thuộc vào địa điểm sản xuất và lắp ráp đã làm cho việc xem xét lại hệ thống sản xuất trở nên phức tạp hơn.

Theo bà Vương, theo chính sách thuế quan mới của Mỹ, sản phẩm máy chủ hoàn chỉnh sẽ bị đánh thuế, trong khi các module hoặc linh kiện trung gian chưa lắp ráp có thể được miễn thuế. Do đó, nhiều công ty EMS đang chia máy chủ thành nhiều module như bo mạch chủ, khung vỏ, nguồn điện, v.v., và sản xuất chúng tại Đông Nam Á. Việc lắp ráp cuối cùng được thực hiện tại Mỹ hoặc Mexico. Xu hướng này đang lan rộng nhằm xây dựng một chuỗi cung ứng linh hoạt, đồng thời tránh thuế quan đối với sản phẩm hoàn chỉnh.

Ngoài Hon Hai, các công ty EMS lớn khác như Quanta Computer, Inventec và Wistron đã tăng tốc mở rộng cơ sở sản xuất tại Texas (Mỹ), Mexico, Thái Lan, Việt Nam, Malaysia và các nơi khác. Theo yêu cầu từ khách hàng tập trung vào dịch vụ đám mây, các công ty này đang đẩy mạnh việc phân tán các cơ sở sản xuất sang các quốc gia ngoài Trung Quốc.

Vào tháng 8 năm nay, ba công ty Wistron, Quanta và Compal Electronics đã công bố kế hoạch đầu tư tổng cộng khoảng 500 triệu USD tại Mỹ. Nhằm đáp ứng nhu cầu máy chủ AI ngày càng tăng và đối phó với thuế quan đối ứng, họ đã bắt đầu củng cố hơn nữa hệ thống sản xuất tại Mỹ và Mexico. Các công ty này cho biết sẽ tiếp tục mở rộng cơ sở sản xuất và thành lập nhà máy mới, tập trung vào việc lắp ráp máy chủ và bo mạch chủ.

Chi phí sản xuất tại Mỹ cao gấp nhiều lần

Thách thức chính là chi phí sản xuất tăng cao. Bà Vương phân tích rằng chi phí xây dựng nhà máy sản xuất máy chủ và các thiết bị khác tại Mỹ cao gấp 5-15 lần so với Đài Loan, chi phí nhân công gấp 2-2,5 lần và chi phí điện năng gấp 2-3 lần. Ngoài ra, bà cũng chỉ ra rằng những hạn chế về tài nguyên nước và sự phức tạp của quy trình kiểm tra, cấp phép liên quan đến quy định môi trường đang đẩy chi phí đầu tư ban đầu và chi phí tuân thủ pháp luật lên cao.

Việc đồng Đài Loan tăng giá trong những năm gần đây cũng đang gây áp lực lên lợi nhuận tính bằng USD, và một số công ty EMS đã bắt đầu điều chỉnh giá xuất xưởng.