Roger Waters: Chống Chủ Nghĩa Phát Xít và Tầm Nhìn Nghệ Thuật Qua Buổi Diễn Trực Tiếp

Phim "This Is Not A Drill: Live From Prague – The Movie"

Những năm 1960, 1970, khi Chiến tranh Việt Nam và phong trào sinh viên bùng nổ, nhiều nhạc sĩ đã xuất hiện, tập trung vào các vấn đề xã hội. Bob Dylan đã hát những bài hát phản chiến vượt ra ngoài khuôn khổ các phong trào hiện có, giành được sự ủng hộ của giới trẻ. The Beatles cũng dần đưa các chủ đề xã hội vào âm nhạc của mình. The Rolling Stones trở thành biểu tượng của thời đại với hình ảnh chống đối, và Janis Joplin kêu gọi giải phóng phụ nữ bằng giọng hát mạnh mẽ của mình. Cuối những năm 70, nhạc punk nổi loạn càng phát triển mạnh mẽ.

Tuy nhiên, giờ đây, khi thế kỷ 21 đã đi qua một phần tư chặng đường, Chiến tranh Nga-Ukraine vẫn tiếp diễn, Israel tấn công Palestine và Iran, cùng vô vàn các vấn đề như nhân quyền, bất bình đẳng, tham nhũng chính trị, và hủy hoại môi trường đang chồng chất. Ấy vậy mà, tôi cảm thấy cơ hội để gặp gỡ những nhạc sĩ sáng tác về các chủ đề xã hội đã giảm đi đáng kể.

Đây không phải là một cuộc diễn tập!

Tôi đang tự hỏi điều gì đã xảy ra thì tình cờ bắt gặp một bộ phim khiến tôi kinh ngạc. Đó là bộ phim "This Is Not A Drill: Live From Prague – The Movie", ghi lại chuyến lưu diễn thế giới năm 2023 của Roger Waters, cựu thành viên Pink Floyd.

Ông là người sáng lập Pink Floyd cùng với Syd Barrett, và là tay bass được mệnh danh là "bộ não" của ban nhạc. Ông nổi tiếng là một nghệ sĩ có quan điểm xã hội mạnh mẽ và là một nhạc sĩ chính trị.

Bộ phim này dường như dành cho những người hâm mộ thực thụ, chỉ chiếu 5 ngày ở Tokyo và Osaka, và chỉ 1 hoặc 2 ngày ở các tỉnh lẻ. Hơn nữa, thông điệp quảng cáo của bộ phim chỉ vỏn vẹn một câu: "Tưởng niệm sự bất công." Bị cuốn hút bởi thông điệp gây xao động và cảm giác hoài niệm, tôi đã lập tức xem bản chiếu thử.

Sân khấu "Chính trị" ngay từ đầu

“Chiến đấu với tinh thần bác ái vì sự tồn vong của nhân loại – Dành tặng những anh chị em trên khắp thế giới.” Ngay khi bộ phim bắt đầu, dòng chữ này hiện lên trên màn hình sân khấu. “Chuyến lưu diễn châu Âu suýt bị phá hủy bởi những kẻ cầm quyền. Chúng tôi đã chống lại, và buổi diễn vẫn tiếp tục. Đây là thực tế.”

Thậm chí, một dòng chữ dí dỏm khác cũng hiện lên: “Nếu bạn thích Pink Floyd nhưng không thích lập trường chính trị của Roger Waters, hãy biến ngay đến quán bar đi.” Dòng chữ này báo hiệu rằng buổi diễn sắp tới sẽ mang tính chính trị rất cao.

Ca khúc bắt đầu với tiếng sấm vang dội là "Comfortably Numb". Trên màn hình lớn, hình ảnh những tòa nhà chọc trời hoang tàn hiện ra. Không một bóng người trong các tòa nhà. Trong khi bị cuốn hút vào giai điệu nhẹ nhàng như thể làm thư giãn thần kinh, tiếng sấm lớn lại vang lên, và những đàn chim bay lượn trên bầu trời xám xịt.

Khi những hình ảnh u tối và huyền ảo này kết thúc, bạn sẽ có cảm giác thỏa mãn như vừa đọc xong một cuốn tiểu thuyết phản địa đàng. Quả không hổ danh là "bộ não" của Pink Floyd trước đây. Ngay từ trước, không chỉ âm thanh mà cả hiệu ứng hình ảnh của họ cũng rất hoành tráng và mới lạ.

"MAKE LOVE NOT WAR"

Tôi đã xem buổi hòa nhạc của Pink Floyd tại Sân vận động Quốc gia Yoyogi số 1 vào năm 1988. Mặc dù lúc đó Roger đã rời nhóm, nhưng sân khấu thật đáng kinh ngạc.

Tiếng gió, tiếng mưa, tiếng vỗ cánh của côn trùng và tiếng chim hót vang lên từ các loa đặt khắp bốn phía khán phòng, tia laser uốn lượn, khói lượn lờ tạo nên một không gian phi thực.

Khi tiếng bão bắt đầu, khán giả reo hò, và tiếng guitar của David Gilmour gầm gừ khi anh chơi "One of These Days (Hãy thổi đi gió, hãy gọi đi bão)".

Trên khán đài, một quả bóng bay hình con lợn, biểu tượng của giới tư bản, bay lượn. Đến cuối buổi hòa nhạc, ca khúc mang thông điệp "Con người chỉ là một phần tạo nên bức tường" mang tên "Wall" được trình diễn, và bức tường gạch chất trên sân khấu bị phá hủy, đổ sụp. Đó là thời đại mà Bức tường Berlin vẫn còn tồn tại.

Trong phiên bản "Wall" lần này của Roger, màn hình chiếu lên vô số từ ngữ không cần thiết cho nhân loại như "FAKE NEWS", "PROPAGANDA", "EVIL", và cuối cùng, dòng chữ cầu vồng "MAKE LOVE NOT WAR" đã trang trí bức tường.

Hãy chạy về nhà nếu có kẻ cầm quyền

Trong ca khúc gốc "Prophecy" của Roger, tên của những người vô tội bị sát hại, như Anne Frank người Do Thái hay George Floyd người da đen bị cảnh sát giết, lần lượt hiện lên trên màn hình, kèm theo lời cảnh báo: "Nếu có kẻ cầm quyền, hãy chạy về nhà."

Địa điểm ghi hình buổi biểu diễn này là Prague, Cộng hòa Séc. Trong suốt buổi biểu diễn, người xem nhận ra rằng việc Roger chọn Prague làm địa điểm quay phim đã chứa đựng một thông điệp mạnh mẽ.

Những người lấp đầy khán phòng là những người đã trải qua Mùa xuân Prague năm 1968 và Cách mạng Nhung không đổ máu năm 1989, cùng với con cái của họ. Roger giống như một nhà cách mạng tiếp tục hoạt động ngầm trong một thế giới bị đàn áp, và khán giả trông như những phần tử cách mạng đồng chí hướng.

Đây có phải là cuộc đời bạn mong muốn?

Roger và những người bạn của ông, trong khi trình diễn những âm thanh tinh tế và dễ chịu, đã mô tả một cách lạnh lùng thế giới đầy chiến tranh, bất bình đẳng, tham nhũng chính trị và sự thờ ơ, rồi hỏi chúng ta: "Đây có thật sự là cuộc đời mà bạn mong muốn không?". Ông nói thêm: "Sự kiện Thiên An Môn, việc các nhà báo bị bắt giữ, và cả Greenland đang chìm xuống – tất cả đều là trách nhiệm của chúng ta."

Ông còn cảnh báo: "Hãy chống lại chủ nghĩa phát xít, chiến tranh, và diệt chủng. Nếu không thể chống lại, nhân loại sẽ thất bại, và mọi thứ sẽ kết thúc." Đôi khi, ông nhẹ nhàng hát những bài hát đồng cảm với những người yếu thế như người da đỏ bản địa và thổ dân Úc, rồi kiên quyết truyền tải thông điệp: "Chúng tôi không muốn vũ khí hạt nhân, hãy dùng số tiền đó cho những người vô gia cư."

Đây là một bộ phim quý giá, nơi thông điệp và tầm nhìn nghệ thuật của Roger – một nhạc sĩ phản kháng của thời hiện đại – được trình bày. Nếu bạn đang phẫn nộ với nền chính trị hiện tại, đau lòng vì những cuộc chiến tranh và xung đột không hồi kết, và than trách sự ngu xuẩn của con người mà cảm thấy u uất, thì đừng bỏ lỡ bộ phim này. Khi xem, bạn sẽ nhận ra rằng trên thế giới này vẫn còn những người lớn đáng tin cậy có trái tim, và rất nhiều anh chị em có thể đồng cảm với bạn.

Dành tài nguyên lãng phí cho chiến tranh cho trẻ em

Nhân tiện, Roger đã phát biểu tại Liên Hợp Quốc về cuộc chiến tranh Nga-Ukraine bắt đầu vào năm 2022 như sau:

“Chúng ta không được để thêm bất kỳ người Ukraine hay người Nga nào phải chết. Mỗi sinh mạng đều vô giá. Thay mặt cho khoảng 4 tỷ anh chị em vô danh trên thế giới (những người đang khổ sở vì đói nghèo, xung đột và nhân quyền) và hàng triệu người đang đứng lên trong phong trào phản chiến toàn cầu, tôi xin tuyên bố: Đủ rồi! Chúng ta yêu cầu sự thay đổi. Xin hãy thay đổi hướng đi ngay bây giờ.”

Vào lúc đó, ông kết thúc bằng lời này:

“Nếu những kẻ cầm quyền từ bỏ con đường vũ lực và chiến tranh, chúng ta sẽ có thể sử dụng những tài nguyên đã lãng phí cho chiến tranh để dành cho con cái của mình. Chúng ta có thể hợp tác với anh chị em mình và tìm ra con đường để bảo vệ ngôi nhà Trái Đất xinh đẹp này. Điều đó chẳng phải tuyệt vời sao?”

Chính vì bây giờ, khi nhiều kẻ cầm quyền tin rằng "hòa bình thế giới được thiết lập nhờ sự cân bằng sức mạnh" và đang điên cuồng cố gắng đạt được hòa bình bằng vũ lực, nên tôi muốn bạn đón nhận thông điệp vĩnh cửu, vượt thời gian của Roger thông qua bộ phim này.

Phim "This Is Not A Drill: Live From Prague – The Movie" sẽ được chiếu tại TOHO Cinemas Hibiya (Tokyo), 109 Cinemas Premium Shinjuku (Tokyo), và TOHO Cinemas Umeda (Osaka) từ ngày 23 đến 27 tháng 7. Ngoài ra, phim cũng được chiếu giới hạn 1-2 ngày trong cùng thời gian tại Sapporo, Kyoto, Kobe, Fukuoka, v.v.