Tập Cận Bình kêu gọi Việt Nam phản đối 'hành động bắt nạt' của Mỹ

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình

Ngày 14/7, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thăm Việt Nam và có cuộc hội đàm với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Theo thông tấn xã Tân Hoa Xã của Trung Quốc, ông Tập kêu gọi "cùng nhau phản đối hành động bắt nạt đơn phương" và duy trì hệ thống thương mại tự do toàn cầu.

Ông Tập đang có chuyến thăm các nước Đông Nam Á, bao gồm cả Malaysia và Campuchia. Chuyến thăm này được lên kế hoạch từ trước, nhưng tầm quan trọng của nó càng được nhấn mạnh trong bối cảnh leo thang căng thẳng thương mại Mỹ - Trung.

Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã áp đặt thuế quan lên hầu hết hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, với mức thuế tối đa lên đến 145%, trong tháng này. Trung Quốc đã đáp trả bằng việc áp thuế quan 125% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ.

Việt Nam cũng phải đối mặt với mức thuế quan lên tới 46% từ Mỹ, nhưng chính quyền Trump đã tuyên bố tạm dừng việc tăng thuế quan đối với một số quốc gia trong 90 ngày vào tuần trước.

Theo Tân Hoa Xã, trong cuộc hội đàm với ông Trọng, ông Tập kêu gọi: "Chúng ta cần tăng cường quyết tâm chiến lược và… bảo vệ hệ thống thương mại tự do toàn cầu, cũng như sự ổn định của ngành công nghiệp và chuỗi cung ứng."

Ngày 14/7, Tổng thống Trump đã đề cập đến cuộc hội đàm này trong cuộc họp báo tại Phòng Bầu dục. Ông Trump cho biết ông không "tố cáo" Trung Quốc và Việt Nam, nhưng khẳng định hai nước đang có ý định gây hại cho Mỹ.

Ông nói: "Đó là một cuộc hội đàm tuyệt vời. Họ đang thảo luận về cách để chế ngự Hoa Kỳ."

Ông Stephen Olson, cựu quan chức thương mại của Mỹ, nhận xét về phát biểu của ông Tập là một "động thái chiến thuật rất tinh vi". Ông Olson nói: "Trong khi ông Trump quyết tâm phá hủy hệ thống thương mại, ông Tập đang định vị Trung Quốc như người bảo vệ thương mại dựa trên luật lệ, đồng thời khiến Mỹ trông giống như một quốc gia côn đồ liều lĩnh."

Về vấn đề "thuế quan Trump", có thông tin cho rằng các cơ quan chức năng Mỹ đã thông báo vào ngày 11/7 rằng một số điện thoại thông minh, máy tính và thiết bị điện tử khác sẽ không bị áp thuế 125% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc. Tuy nhiên, ông Trump sau đó đã tuyên bố trên mạng xã hội rằng những mặt hàng này sẽ không được miễn thuế và cho rằng các báo cáo trước đó là sai sự thật. Ông nói rằng: "Chỉ là chuyển chúng sang một 'thùng thuế' khác mà thôi."

Cơ hội tốt cho ông Tập

Bà Susanna Patton, Giám đốc Chương trình Đông Nam Á tại Viện Chính sách Quốc tế Lowy (Úc), nhận định chuyến thăm Việt Nam của ông Tập sẽ khiến Việt Nam phải "cẩn trọng trong việc kiểm soát ấn tượng rằng Việt Nam đang liên kết với Trung Quốc để chống lại Mỹ", bởi vì "Mỹ là đối tác quá quan trọng để Việt Nam có thể bỏ qua."

Bà nói thêm: "Đối với nền kinh tế Đông Nam Á, Trung Quốc đóng vai trò là đối tác kinh tế, đồng thời là đối thủ cạnh tranh kinh tế ở nhiều khía cạnh."

Ông Tập sẽ đến Malaysia vào ngày 15/7 để hội đàm với Quốc vương và Thủ tướng Anwar Ibrahim. Tại Malaysia, công ty dịch vụ dữ liệu di động U Mobile đã công bố sẽ triển khai hệ thống 5G thứ hai tại nước này bằng cách sử dụng công nghệ cơ sở hạ tầng của Huawei và ZTE của Trung Quốc.

Bà Patton cho rằng ông Tập có thể sẽ cố gắng tạo ấn tượng rằng Mỹ là "đối tác không đáng tin cậy và theo chủ nghĩa bảo hộ", trong khi Trung Quốc là "đối tác đáng tin cậy hơn".

Bà nói: "Đây là cơ hội tốt để Trung Quốc lan truyền quan điểm đó. Chuyến thăm Việt Nam, Campuchia và Malaysia lần này sẽ được xem xét dưới góc độ đó."

(Bản tin tiếng Anh: China's Xi urges Vietnam to oppose 'bullying' as Trump mulls more tariffs)