Chủ tịch Trung Quốc kêu gọi hợp tác chống lại ông Trump trong chuyến thăm Đông Nam Á

Chủ tịch Tập Cận Bình của Trung Quốc - ngày 28 tháng 3, Bắc Kinh (AFP)

Bắc Kinh - Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ thăm Việt Nam, Malaysia và Campuchia từ ngày 14 đến 18 tháng này. Với việc chính quyền Trump của Mỹ đang áp đặt thuế quan bổ sung lên nhiều quốc gia, ông Tập nhằm mục đích thúc đẩy sự “hợp tác” với Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc trong khu vực. Trung Quốc xem sự sụt giảm uy tín quốc tế của Mỹ là cơ hội để tăng cường ảnh hưởng kinh tế và an ninh tại khu vực.

“Chuyến thăm này có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển quan hệ giữa Trung Quốc và ASEAN. Nó sẽ mang lại sức sống cho khu vực và thế giới”, Phó Cục trưởng Cục Thông tin Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm nhấn mạnh trong cuộc họp báo ngày 11.

Tổng thống Trump đã công bố áp dụng thuế quan đặc biệt cao đối với Việt Nam (46%) và Campuchia (49%), cao hơn so với các nước Đông Nam Á khác. Động thái này được cho là nhằm ngăn chặn hai quốc gia có quan hệ kinh tế chặt chẽ với Trung Quốc trở thành tuyến đường xuất khẩu gián tiếp cho hàng hóa Trung Quốc.

Tại Campuchia, vào ngày 5 tháng này, dự án mở rộng căn cứ hải quân Ream ở phía Nam do Trung Quốc tài trợ đã hoàn thành. Hai nước cũng đã khánh thành cơ sở huấn luyện chung. Căn cứ này nằm gần tuyến đường biển quan trọng nối liền Biển Đông và Ấn Độ Dương, và Mỹ lo ngại Trung Quốc đang biến nó thành căn cứ quân sự.

Trong chuyến thăm này, ông Tập dành nhiều thời gian nhất (3 ngày) tại Malaysia, quốc gia chủ trì ASEAN năm nay. Ông dự kiến sẽ hội đàm với Thủ tướng Anwar Ibrahim nhằm tăng cường liên kết với Malaysia, quốc gia được xem là đại diện cho lợi ích của Đông Nam Á.

Chính quyền Tập Cận Bình đang tỏ rõ quyết tâm phản đối mạnh mẽ chính sách thuế quan cao của chính quyền Trump. Trung Quốc cho rằng lập trường này nhằm “bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của đất nước cũng như trật tự quốc tế” (người phát ngôn Bộ Ngoại giao). Trung Quốc đang cố gắng xây dựng hình ảnh là người bảo vệ trật tự quốc tế và làm nổi bật sự đối lập “Mỹ chống lại thế giới”.

Tuy nhiên, quan điểm giữa Trung Quốc và các nước Đông Nam Á không hoàn toàn đồng nhất. ASEAN ngày 10 tuyên bố sẽ không áp dụng thuế quan trả đũa đối với Mỹ và sẽ tìm kiếm giải pháp thông qua đối thoại. Theo Reuters, Việt Nam đã đề nghị Mỹ tăng cường kiểm soát hàng hóa Trung Quốc xuất khẩu thông qua Việt Nam. Nhiều nước Đông Nam Á vẫn theo đuổi chính sách cân bằng truyền thống giữa Mỹ và Trung Quốc, vì vậy, việc chiến lược thu hút của chính quyền Tập Cận Bình có thành công hay không vẫn chưa chắc chắn.