Vào tháng 5 năm nay, một vụ tai nạn đâm rồi bỏ chạy đã xảy ra khiến 4 học sinh tiểu học bị thương do một người đàn ông Trung Quốc gây ra. Anh ta đã lấy được bằng lái xe bằng cách sử dụng hệ thống chuyển đổi bằng lái xe nước ngoài. Ảnh là chiếc xe bị thu giữ (Ảnh: Kyodo News)
Thủ tục chuyển đổi bằng lái xe được cấp ở nước ngoài sang bằng lái xe Nhật Bản, gọi là "chuyển đổi bằng lái xe nước ngoài" (Gaimen Kirikae), đang trở thành một vấn đề lớn. Vì đây là phương pháp khá đơn giản để lấy bằng lái xe Nhật Bản, nên người nước ngoài tạm trú đã đổ xô đi làm thủ tục chuyển đổi. Số người sau khi có bằng lái xe Nhật Bản lại gây ra tai nạn hoặc vụ việc cũng tăng đột biến. Cục Cảnh sát Quốc gia đã đưa ra chính sách siết chặt thủ tục, nhưng liệu vấn đề có được giải quyết hay không? Chúng tôi sẽ giải thích một cách dễ hiểu.
Để người nước ngoài có thể lái xe ở Nhật Bản, có ba phương pháp chính.
Một là theo học tại trường dạy lái xe do Ủy ban An toàn công cộng chỉ định ở Nhật Bản và tốt nghiệp. Đây là phương pháp thông thường giống như người Nhật, thường cần chi phí khoảng 300.000 yên.
Thứ hai là lấy giấy phép lái xe quốc tế. Đây là hệ thống dựa trên Công ước Geneva về Giao thông đường bộ, được áp dụng tại hơn 100 quốc gia và khu vực đã ký công ước, bao gồm Hoa Kỳ, các nước EU, và các nước châu Á. Tuy nhiên, công dân của các nước chưa ký Công ước Geneva như Trung Quốc và Việt Nam không thể lấy được giấy phép lái xe quốc tế này. Ngoài ra, mặc dù chỉ áp dụng cho một số ít quốc gia, còn có phương pháp biến bằng lái xe được cấp ở 6 quốc gia/khu vực (Thụy Sĩ, Đức, Pháp, Bỉ, Monaco, Đài Loan) trở thành bằng lái xe hợp lệ tại Nhật Bản bằng cách kèm theo bản dịch tiếng Nhật do cơ quan được Chính phủ Nhật Bản công nhận cấp.
Và thứ ba là chuyển đổi bằng lái xe nước ngoài.
Hệ thống chuyển đổi bằng lái xe nước ngoài cho phép chuyển đổi sang bằng lái xe Nhật Bản nếu người có bằng lái xe nước ngoài được xác nhận có kiến thức và kỹ năng cần thiết để lái xe tại trung tâm sát hạch Nhật Bản. Thủ tục khá dễ dàng, người có nguyện vọng chỉ cần chuẩn bị các giấy tờ cần thiết như (1) bằng lái xe được cấp ở nước ngoài, (2) hộ chiếu, (3) giấy tờ chứng minh nơi cư trú tại Nhật Bản (phiếu đăng ký cư trú hoặc giấy phép lưu trú tạm thời, v.v.), sau đó nộp đơn tại Ủy ban An toàn công cộng (Trung tâm sát hạch bằng lái xe) của từng tỉnh/thành phố. Sau khi kiểm tra kiến thức và kỹ năng, nếu đậu sẽ được chuyển đổi sang bằng lái xe Nhật Bản.
Điểm đặc biệt bị xem là "lỗ hổng của hệ thống" chính là cơ chế xác nhận nơi cư trú ở mục (3). Đối với người nước ngoài, nếu cư trú tại Nhật Bản trên 90 ngày, việc đăng ký cư trú là bắt buộc, nhưng trong trường hợp chuyển đổi bằng lái xe nước ngoài, việc xác nhận nơi cư trú bằng phiếu đăng ký cư trú không phải là yêu cầu bắt buộc. Do thủ tục có thể được thực hiện ngay cả với giấy phép lưu trú tạm thời do khách sạn, v.v. cấp, nên ngay cả người nước ngoài nhập cảnh bằng visa du lịch cũng có thể chuyển đổi bằng lái xe.
Dựa trên những tình hình này, số lượng người sử dụng hệ thống này đã tăng vọt.