173 dự án năng lượng tái tạo đòi hỏi giá FIT được bảo đảm

Các chủ đầu tư phát triển năng lượng tái tạo và các tổ chức tài chính tại Việt Nam gần đây đã gửi đơn khẩn cấp tới Chính phủ, Bộ Công Thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và các cơ quan khác, yêu cầu áp dụng mức giá mua điện theo cơ chế biểu giá điện hỗ trợ (FIT) đã từng có hiệu lực trước đây cho các nguồn năng lượng tái tạo mà họ đang vận hành. Số lượng dự án điện gió và điện mặt trời bị ảnh hưởng lên tới 173 dự án. Thông tin này được báo Lao Động đưa tin vào ngày 22 tháng 5.

Theo đơn kiến nghị, 173 dự án này có ngày vận hành thương mại (COD) nằm trong thời hạn được áp dụng giá FIT, nhưng họ chưa được cấp Chứng nhận COD. Kể từ đầu năm nay, giá mua điện của Công ty Mua bán điện (EPTC) thuộc EVN đã bị giảm xuống.

Các chủ đầu tư cho rằng việc giảm giá này không chỉ vi phạm hợp đồng mua bán điện mà còn đi ngược lại các nghị quyết của Bộ Chính trị và Chính phủ, do đó họ yêu cầu bảo đảm giá. Một nhà đầu tư nước ngoài bày tỏ khó khăn: "Khi giá mua bị giảm xuống, chúng tôi không thể trả nợ vay và cũng không đủ tiền để trang trải chi phí vận hành nhà máy điện."

Tổng công suất lắp đặt của các nhà máy điện bị ảnh hưởng bởi việc giảm giá mua lên tới 6 triệu kWp. Tổng vốn đầu tư là hơn 13 tỷ USD, trong đó 4 tỷ USD là vốn đầu tư nước ngoài.

Vietjet tăng gấp đôi đơn hàng A330neo lên 40 chiếc

Máy bay A330neo của Vietjet (ảnh do Airbus cung cấp)

Ngày 26 tháng 5 (giờ địa phương), Airbus thông báo đã nhận thêm đơn đặt hàng 20 máy bay A330-900 (A330neo) từ hãng hàng không Vietjet Air (VJC/VJ) của Việt Nam. Trước đó, Vietjet đã đặt mua 20 chiếc cùng loại vào tháng 7 năm 2024. Với đơn hàng bổ sung này, tổng số máy bay A330neo mà Vietjet đặt mua tăng gấp đôi lên 40 chiếc.

Vietjet Air hiện đang khai thác 7 chiếc A330-300 dưới dạng thuê. Hãng dự kiến sẽ thay thế dần đội bay này bằng dòng A330neo, đồng thời mở rộng các tuyến bay liên lục địa, tăng cường các đường bay có nhu cầu cao ở khu vực Châu Á-Thái Bình Dương và mở các tuyến mới đến Châu Âu.

Việc ký kết đơn hàng bổ sung này diễn ra tại thủ đô Hà Nội của Việt Nam. Buổi lễ có sự tham dự của Chủ tịch nước Việt Nam Lương Cường, cùng với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đang có chuyến thăm Việt Nam.

A330neo là máy bay thân rộng cỡ trung bình, bao gồm hai biến thể: A330-800 (kích thước tương đương A330-200, sức chứa tiêu chuẩn 220-260 ghế, tối đa 406 ghế) và A330-900 (thay thế A330-300, sức chứa tiêu chuẩn 260-300 ghế, tối đa 460 ghế). Máy bay được trang bị công nghệ cánh từ máy bay thân rộng A350 XWB, động cơ mới Trent 7000 của Rolls-Royce và các cải tiến về khí động học, giúp cải thiện 25% hiệu quả sử dụng nhiên liệu trên mỗi ghế. Biến thể A330-900 với sức chứa lớn hơn đang là dòng bán chạy nhất.

Tổng thống Pháp Macron trực tiếp "bán" điện hạt nhân, đối thủ của Hàn Quốc: "Sẽ hỗ trợ Việt Nam điện hạt nhân"

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron (trái) bắt tay Chủ tịch nước Việt Nam Lương Cường tại Phủ Chủ tịch ở Hà Nội vào ngày 26 tháng 5. Tổng thống Pháp đã có chuyến thăm nhằm thúc đẩy hợp tác điện hạt nhân. Việt Nam đang thúc đẩy phát triển điện hạt nhân. [Ảnh AP = Yonhap News]

Tổng thống Pháp Macron đã bắt đầu chuyến công du Đông Nam Á nhằm mục đích "bán" công nghệ điện hạt nhân. Điều này diễn ra trong bối cảnh cạnh tranh xuất khẩu điện hạt nhân giữa Pháp và Hàn Quốc dự kiến sẽ diễn ra không chỉ tại thị trường châu Âu như Séc mà còn ở cả Đông Nam Á.

Theo Reuters và các hãng tin khác, Tổng thống Macron đã đến Việt Nam, điểm dừng chân đầu tiên trong chuyến công du Đông Nam Á, vào tối ngày 25 tháng 5. Sau đó, ông đã gặp Chủ tịch nước Lương Cường và các lãnh đạo khác. Hai nước đã ký kết 14 thỏa thuận hợp tác trong các lĩnh vực như hợp tác điện hạt nhân, mua sắm máy bay, vệ tinh quan sát Trái Đất, quốc phòng, đường sắt, vaccine, v.v. Tổng thống Macron tuyên bố: "Pháp sẽ hỗ trợ Việt Nam trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân dân sự (điện hạt nhân) và hàng không vũ trụ, đồng thời hợp tác với các quốc gia châu Á khác trong việc chuyển đổi từ sản xuất điện than sang năng lượng hạt nhân dân sự và năng lượng tái tạo." Chủ tịch nước Lương Cường cũng cho biết quan hệ đối tác quốc phòng giữa hai nước bao gồm tăng cường chia sẻ thông tin về các vấn đề chiến lược và hợp tác trong lĩnh vực công nghiệp quốc phòng, an ninh mạng, chống khủng bố. Ngày hôm sau, Tổng thống Macron dự kiến sẽ gặp các quan chức chủ chốt trong lĩnh vực năng lượng của Việt Nam để quảng bá công nghệ điện hạt nhân của Pháp. Tiếp theo, ông sẽ lần lượt thăm Indonesia và Singapore để tăng cường nỗ lực xuất khẩu điện hạt nhân của Pháp.

Tổng thống Macron cho thấy sự chủ động như vậy là bởi sự bùng nổ xây dựng nhà máy điện hạt nhân đang diễn ra tại Đông Nam Á. Việt Nam đặt mục tiêu hoàn thành nhà máy điện hạt nhân đầu tiên vào cuối năm 2030. Ban đầu, Việt Nam đã phê duyệt kế hoạch phát triển hai nhà máy điện hạt nhân vào năm 2009 và dự kiến xây dựng tổng cộng 14 nhà máy vào năm 2030. Tuy nhiên, sau sự cố nhà máy điện hạt nhân Fukushima của Nhật Bản vào năm 2011, những lo ngại về an toàn đã gia tăng, dẫn đến việc tạm dừng hoàn toàn. Sau đó, Việt Nam đã trải qua tình trạng thiếu điện nghiêm trọng và quyết định nối lại việc phát triển điện hạt nhân vào tháng 11 năm ngoái.

Indonesia cũng có kế hoạch xây dựng hơn 20 nhà máy điện hạt nhân vào năm 2050. Chính phủ Indonesia đã chọn 29 địa điểm tiềm năng vào cuối năm ngoái. Philippines cũng đặt mục tiêu đưa một nhà máy điện hạt nhân thương mại với công suất tối thiểu 1,2 triệu kW vào hoạt động trước năm 2032. Các quốc gia Đông Nam Á khác cũng tương tự. Malaysia đang xem xét việc đưa điện hạt nhân vào sử dụng sau năm 2035, còn Thái Lan đang cân nhắc áp dụng lò phản ứng mô-đun nhỏ (SMR) - công nghệ điện hạt nhân thế hệ tiếp theo. Singapore cũng đã ký thỏa thuận công nghệ hạt nhân với Hoa Kỳ vào tháng 7 và đang thảo luận về khả năng đưa điện hạt nhân vào sử dụng.

Cuộc cạnh tranh xuất khẩu điện hạt nhân nhằm vào các quốc gia Đông Nam Á này rất khốc liệt. Trên thực tế, Nga đang là ứng cử viên mạnh nhất để trúng thầu xây dựng nhà máy điện hạt nhân số 1 của Việt Nam. Việt Nam gần đây đã đồng ý xúc tiến nhanh chóng các cuộc đàm phán hợp đồng xây dựng nhà máy điện hạt nhân đầu tiên với Nga. Nga đã nỗ lực xuất khẩu điện hạt nhân nhân chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Putin vào tháng 6 năm ngoái.

Việt Nam dự kiến sẽ xây dựng thêm các nhà máy điện hạt nhân số 2 đến 4 trong tương lai, và một cuộc cạnh tranh giành hợp đồng thực sự dự kiến sẽ diễn ra. Reuters đưa tin: "Pháp và Hàn Quốc cũng đã thảo luận về khả năng hợp tác điện hạt nhân với Việt Nam." Chính phủ Hàn Quốc đã nối lại diễn đàn tham vấn công nghiệp điện hạt nhân với Việt Nam sau 8 năm vào tháng 2 vừa qua, để thảo luận các biện pháp hợp tác cụ thể. Chuyến thăm Việt Nam lần này của Tổng thống Macron được phân tích nhằm mục đích chiếm lĩnh thị trường trước. Tổng thống Macron cũng đã tích cực tham gia vào cuộc cạnh tranh giành hợp đồng xây dựng nhà máy điện hạt nhân mới ở Séc. Ông đã thăm Séc ba lần để "bán" công nghệ. Về phía Hàn Quốc, ngay sau khi liên danh Hàn Quốc được chọn làm nhà đàm phán ưu tiên vào tháng 9 năm ngoái, Tổng thống khi đó là Yoon Suk Yeol đã thăm Séc.

Cuối cùng, Hàn Quốc đã trúng thầu nhà máy điện hạt nhân mới ở Séc, nhưng việc ký kết hợp đồng đã bị trì hoãn do phán quyết tạm thời của tòa án địa phương Séc liên quan đến vụ kiện do công ty điện lực Pháp (EDF) đệ trình. Cuộc cạnh tranh khốc liệt giữa Hàn Quốc và Pháp trong xuất khẩu điện hạt nhân có khả năng tái diễn không chỉ ở châu Âu mà còn ở thị trường Đông Nam Á. Chủ tịch Hiệp hội Hạt nhân Hàn Quốc Lee Gi Bok cho biết: "Mức độ thiện cảm của các quốc gia Đông Nam Á như Việt Nam đối với điện hạt nhân Hàn Quốc cao, và xét đến khả năng cạnh tranh của điện hạt nhân Hàn Quốc, tương lai thâm nhập thị trường Đông Nam Á là tươi sáng. Tổng thống kế nhiệm của Hàn Quốc cũng cần tích cực 'bán' điện hạt nhân, và cần có những nỗ lực tích cực ở cấp quốc gia."