Liệu Tiêm Kích Mỹ Có Được Mua? Phản Ứng Tại Việt Nam Ra Sao?

Tạp chí "Newsweek" số ra ngày 25 tháng 4 năm 2025 đã trích dẫn một bài báo từ trang phân tích quốc phòng "19FortyFive" của Mỹ, đưa tin rằng cuộc đàm phán mua máy bay tiêm kích F-16 mà Việt Nam đang tiến hành với Mỹ sẽ sớm đi đến thỏa thuận.

Độ Quan Tâm Cực Lớn! Mức Độ Phổ Biến Của F-16 Mà Tôi Thấy Tại Việt Nam (Ảnh)

Đến năm 2025, Không quân Nhân dân Việt Nam đang sở hữu khoảng 6 chiếc Su-27 "Flanker" nhập từ Nga, 35 chiếc Su-30MKV - tiêm kích đa năng phát triển dựa trên Su-27, và khoảng 40 chiếc cường kích Su-22 được nhập khẩu từ thời Liên Xô cũ. Trong nhiều năm, MiG-21, loại máy bay từng tham chiến trong Chiến tranh Việt Nam, được Không quân Nhân dân Việt Nam sử dụng làm tiêm kích chủ lực, nhưng đã được cho nghỉ hưu vào tháng 11 năm 2015.

Vì lý do này, từ khoảng năm 2016, Việt Nam bắt đầu xem xét việc tìm kiếm máy bay kế nhiệm MiG-21. F-16 đã được nhắc đến như một trong những ứng viên.

Việt Nam là quốc gia được thành lập sau chiến thắng trong Chiến tranh Việt Nam, khi miền Bắc Việt Nam cũ đã chiến đấu dữ dội với Mỹ và thống nhất đất nước. Vì vậy, tôi từng nghĩ rằng có thể có sự phản đối trong dân chúng đối với việc mua tiêm kích F-16 do Mỹ sản xuất.

Khi tôi đến thăm triển lãm trang bị quốc phòng "DSE Vietnam" được tổ chức tại thủ đô Hà Nội vào năm 2019, tại đó có trưng bày mô hình lớn của F-16, thu hút sự chú ý lớn từ khách tham quan. Khi tôi hỏi ý kiến những người đến tham quan về việc Việt Nam có nên mua F-16 của Mỹ hay không, họ đều đồng lòng trả lời rằng "Việc này không chỉ tăng cường sức mạnh không quân mà còn cho thấy mối liên kết với Mỹ, giúp tăng cường khả năng phòng thủ tổng thể trước Trung Quốc, nên chúng tôi rất hoan nghênh."

Tất nhiên, chỉ dựa vào phát ngôn của khách tham quan triển lãm trang bị quốc phòng, tôi không thể khẳng định rằng tất cả người Việt Nam đều không có sự phản kháng đối với việc mua các loại vũ khí do Mỹ sản xuất, bao gồm cả F-16. Tuy nhiên, sự phản cảm của người Việt đối với việc mua F-16 không lớn như tôi đã tưởng tượng.

Các ứng viên kế nhiệm MiG-21 còn bao gồm JAS39 "Gripen" do công ty Saab của Thụy Điển phát triển, và "Su-35" - phiên bản mới nhất của dòng Flanker. Như những khách tham quan DSE Vietnam đã nói, nếu mục đích là sử dụng mối liên kết mạnh mẽ với Mỹ làm năng lực phòng thủ chống lại Trung Quốc, thì việc lựa chọn F-16 thay vì Gripen có vẻ là một suy nghĩ hợp lý.