Yamagata: Bảo tồn "Hanagasa địa phương", truyền nghề làm mũ hoa cho thế hệ sau tại thành phố Yamagata

Trong bối cảnh sản lượng mũ hoa Hanagasa tại tỉnh giảm dần qua từng năm, Lễ hội Hanagasa Yamagata năm 2025 lần đầu tiên đã sử dụng mũ Hanagasa sản xuất tại Việt Nam. Việc đảm bảo đủ số lượng mũ là cần thiết, nhưng quan trọng hơn, một "sáng kiến truyền nghề" đang được triển khai nhằm giữ gìn Hanagasa do địa phương sản xuất.

Sáng kiến truyền nghề làm Hanagasa

Ngày 8, tại Trung tâm Thể thao Tổng hợp thành phố Yamagata, một buổi hướng dẫn làm mũ Hanagasa đã được tổ chức. Người hướng dẫn là nghệ nhân kỳ cựu bà Michiko Shiono (77 tuổi) và ông Atsushi Yoshida (47 tuổi), người kế thừa kỹ thuật của bà Shiono.

Thực tế, ông Yoshida cũng mới chỉ học việc từ bà Shiono vào năm 2024 sau khi biết về tình trạng thiếu người làm Hanagasa. Nhưng với mong muốn tăng cường số lượng nghệ nhân cho thế hệ tiếp theo, ông đã cùng bà Shiono đảm nhận vai trò giảng dạy.

Bà Michiko Shiono chia sẻ: “Tôi muốn đào tạo người kế nhiệm. Tôi cũng đã lớn tuổi rồi, nên mong muốn mọi người cùng làm và ghi nhớ kỹ thuật này, đó là ước nguyện lớn nhất của tôi. Thật không ngờ lại có một người trẻ như anh Yoshida sẵn lòng kế thừa.”

Nhu cầu mũ Hanagasa và vai trò của Việt Nam

Những chiếc mũ Hanagasa của tỉnh, vốn được sản xuất tại Nakatsugawa, thị trấn Iide, đang giảm sản lượng hàng năm do tình trạng già hóa của các nghệ nhân. Tại Lễ hội Hanagasa Yamagata năm 2024, đã xảy ra tình trạng thiếu hụt 1000 chiếc mũ.

Vì vậy, Shobido, công ty ở thành phố Yamagata chuyên sản xuất hơn 90% số Hanagasa được sử dụng trong lễ hội, đã đặt hàng sản xuất tại Việt Nam. Năm 2025, lần đầu tiên, 1500 chiếc mũ Hanagasa được sản xuất tại Việt Nam đã được sử dụng, tô điểm cho đêm hội.

Khóa học làm Hanagasa thu hút đông đảo người tham gia

Mặc dù một phần sản xuất mũ được đặt hàng từ Việt Nam, nhưng để bảo tồn Hanagasa địa phương, Câu lạc bộ Thể thao Cộng đồng Tổng hợp của thành phố Yamagata đã lần đầu tiên mở khóa học "Làm mũ Hanagasa" trong năm tài chính 2025.

Khóa học bắt đầu từ tháng 9 đã thu hút học viên từ khắp nơi trong tỉnh, và số lượng đã đạt tối đa 40 người.

Một người tham gia từ thành phố Murayama cho biết:

“Khi biết rằng không có đủ người làm và phải nhờ đến Việt Nam, tôi nghĩ liệu mình có thể làm được gì không. Tôi quyết định thử sức nếu được hướng dẫn, không nghĩ đến việc nó có khó hay không.”

Một người tham gia từ thành phố Yamagata chia sẻ:

“Tôi vốn dĩ đã nhảy Hanagasa và mong muốn một ngày nào đó sẽ tự tay làm chiếc mũ của mình để múa. Tôi muốn được múa với chiếc mũ do chính tỉnh mình sản xuất.”

Khóa học kéo dài nửa năm, mỗi học viên sẽ tự tay hoàn thành một chiếc mũ Hanagasa.

Ông Atsushi Yoshida chia sẻ:

“Tôi đã cùng bà Shiono đến Nakatsugawa và học hỏi từ các bà cụ ngoài 80 tuổi. Đây là công việc rất vất vả, đòi hỏi sự tập trung cao độ, phải mất cả một ngày mới hoàn thành được một chiếc mũ.”

Để bảo vệ "văn hóa Hanagasa" của Yamagata, câu lạc bộ thể thao hy vọng sẽ truyền đạt kỹ thuật làm Hanagasa thông qua các khóa học và góp phần đào tạo thế hệ nghệ nhân tiếp theo.